Kısa özet: İlk bilgisayarın yapılmasından 2 yüzyıl geçmesinden sonra bilişim dünyası, bulut sistemleriyle, kaynakların ve sistem yönetimi uzmanlığının daha verimli kullanılır hale getirilmesiyle farklı bir aşamaya gelmiştir. Bulut bilişimin bir uygulaması olan Self servis fonksiyonlarla iş mantığının paylaşımı hiç olmadığı kadar kolaylaşmıştır.
Bulut Bilişim ve Uygulamaları (IaaS, PaaS, SaaS ve FaaS)
Hesaplama, tarihin başından beri insanlık için hayati bir önemli taşımaktadır. Tarım için akarsuların taşma dönemlerini hesaplamaktan, uzay araçlarının iniş vektörlerini hesaplamaya kadar birçok alanda ilerlemenin yolunu açmıştır. Hesaplama araçları da insanlık tarihinin ilerlemesi ile farklı gereksinimleri karşılayacak şekilde evrimleşmiş, araç yapımında geri kalan ülkeler, teknolojik yarışta geride kalmıştır.
Bulut bilişim ve uygulamaları, bu araç yarışının alanlarından biridir. Oxford sözlüğü Bulut Bilişimi (Cloud Computing), internete bağlı bir ağ içinde bulunan sunucuların, veri depolaması, yönetimi ve işlenmesi için kullanımı olarak tanımlar. Bulut bilişim yöntemleri geleneksel barındırma hizmetlerinin girmediği soyutlama katmanlarına girerek insan gücünün, ayrıntılı kaynak paylaşımı sayesinde ise kaynakların verimli kullanımını sağlar.
Self Servis Altyapı (IaaS), Self Servis Platform (PaaS), Self Servis Yazılım (SaaS) ve Self Servis Fonksiyon (FaaS) Bulut bilişim ürünlerine örnek olarak verilebilir.
Self Servis Fonksiyon (FaaS) Nedir?
Self Servis Fonksiyon (Faas), geliştiricisinin oluşturduğu fonksiyonları, altyapı ve sunucu yönetimiyle ilgilenmeden sadece kodlarını yükleyerek, kullanıcısına sunması olarak açıklanabilir. Bu tip hizmetlerde, geliştirici, kodunun çalıştığı ortamın bellek, geçici disk alanı, çevresel değişkenler gibi temel ayarlamaları yapar. Hizmet sağlayıcı, kendi alt yapısına göre, kullanıcının kodunu çalıştıracak ortamı, stateless container içinde çalıştırır, bu container’ın network ayarlamalarını yapar.
Self Servis Fonksiyonun Avantajları ve Örnekler
Yukarıda belirttiğimiz gibi Bulut bilişim uygulamaları kaynak ve iş gücü verimliliğine odaklanmıştır. Çözümler, geri planda boşuna kaynak harcanmasını engellerken ön planda da kullanıcılarına gerektiği kadar derinlikli yönetim kabiliyeti sunar.
Dolayısıyla Self Servis Fonksiyon kullanan bir geliştirici, network yapılandırması, web sunucusu yapılandırma, container yönetimi gibi yetkinliklere ihtiyaç duymadan hizmetini kullanıcılarına sunabilir, ücretlendirmesini kolaylıkla yapabilir. Altyapılar, istek sayısının artması durumunda dinamik olarak ölçekleme yaparak yükü taşıyacak miktarda container çalıştırır. İstek sayısı eski seviyesine geldiğinde gereksiz containerları yok ederler. Self Servis Fonksiyonlar Event driven olarak çalıştığı için sürekli bir sunucunun çalışması gerekmez. Optimize edilmiş containerlar, event geldiğinde çalışıp gerekmediği takdirde yok edilebilir.
Ayrıca farklı fonsiyonların birbirine kolay entegrasyonu ile yeni yazılım ürünlerinin daha hızlı ortaya çıkmasını sağlar.
Amazon Lambda, Google Cloud Functions, Azure Functions, OpenFaaS altyapıları Self Servis Fonksiyonlar hizmetlerine örnek olarak verilebilir.
Turksat Smart Services
Turksat olarak SatCloud alt yapımız üzerinde geliştirmiş olduğumuz Smart Servis uygulamamızla, kullanıcılara FaaS benzeri bir hizmet sunabilmekteyiz.
Geliştirici kodunu sistemimize yükledikten sonra servisinin katalog ve ücretlendirme bilgilerini girer. Bu aşamadan sonra servisi, sistemimiz tarafından paketlenir. Ölçeklendirme ve faturalandırma hizmetleri sistemimiz tarafından yapılır.
Yayınlanan servisleri kullanmak isteyenler, hesap açtıktan sonra servis katalogdan istediklerine abone olurlar. Katalogda bulunan kullanım kılavuzu yardımı ile servisi sistemlerine entegre ederler. Kullanım sayısı ve faturalarını ilgili ara yüzlerden takip edebilirler.
Böylelikle geliştiricileri fonksiyon geliştirmeye, kullanıcılarını da bu fonksiyonları rahatça sistemlerine entegre etmeye odaklanmalarını sağlamış oluruz.
Umut ÇAKIR
Yazılım Geliştirme Uzmanı
Bilişim Ar-Ge Direktörlüğü