Türksat A.Ş.Uydu Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Dr. Selman Demirel, 11 Mayıs 2021’de Gebze Teknik Üniversitesi’nin düzenlediği TechTalks online etkinliğine konuşmacı olarak katıldı. Demirel, Türksat 5A uydusunun test süreçlerinin ardından, haziran ayı içerisinde hizmete alınmasının planlandığını açıkladı.
Türksat’ın Türkiye’nin tek uydu operatörü olduğunu anımsatan Demirel, ayrıca bilişim hizmetleri kapsamında e-Devlet hizmetlerinin yanı sıra Belgenet gibi birçok ürünle Türkiye’nin dijital dönüşümüne önemli katkı sağladığını anlattı. Türksat’ın Kablo TV yayıncılığı yaptığını da hatırlatan Demirel, dünyada 8K hizmetini veren ilk kurumlardan birinin Türksat olduğunu vurguladı.
Türksat’ın uydu hizmetleri kapsamında yaptığı çalışmalara da değinen Genel Müdür Yardımcısı Demirel, uydu çeşitlerini anlattı. Alçak irtifa uydularının (LEO) mesafe açısından yerküreye en yakın yörüngede olduğunu belirten Demirel, yer gözlem uydularının bu yükseklikteki yörüngeyi kullandığını açıkladı. Starlink uydularının bu kapsamdaki uydular olduğunu anlatan Demirel, söz konusu uyduların takım uydular olduğunun altını çizdi. Demirel, orta irtifa uydularının (MEO) ise genellikle GPS uyduları ve belirli yerleri gözlemleyebilmek için üretilen yer gözlem uyduları olduğunu bildirdi. Demirel, yüksek irtifa uydularının (HEO) Dünya yüzeyine uzaklığının yaklaşık 36 bin km olduğunu hatırlattı. Yer sabit (geosynchronous) uydularının bu yörüngede olduğunu ve Türksat haberleşme uydularının da bu yörüngede bulunduğunu belirten Demirel, yakın zamanda uzaya gönderilen Türksat 5A’nın test süreçlerinin başladığını ve yaklaşık 25 gün sürecek testlerin ardından haziran ayı içerisinde Türksat 5A uydusunu hizmete almayı planladıklarını anlattı.
Teknoloji Transfer Programı
Genel Müdür Yardımcısı Demirel, uydu üretimine yönelik açıklamalarda da bulundu. Bir uydunun yapım aşamasının ortalama 2,5-3 yıl kadar sürdüğüne işaret eden Demirel, uydu üretiminin çok detaylı olduğunu ve Haberleşme ve Telemetri-Komut-Menzillendirme sistemlerinin binin üzerinde bileşenden oluştuğuna dikkat çekti. Türksat’ın özellikle genç mühendislere uydu tasarım ve üretim aşamalarında transfer programları ile eğitim aldırdıklarını anlatan Demirel, Teknoloji Transfer Programı (TTP) kapsamında Türksat 3A ile birlikte Türksat 4A ve Türksat 4B uydularının üretim sürecinde insan kaynağı yetiştirilmesine yönelik önemli çalışmalar yürüttüklerini vurguladı. Türksat 3A uydusu ile başlayan bu süreçte uydu tasarım, üretim ve test faaliyetleri alanlarında yetiştirilen uzman personelin Türksat 6A milli haberleşme uydusu projesinde görevlendirildiğine de işaret eden Demirel, uydu fırlatma sistemlerinin Türkiye’de kurulması konusunda da çalışmaların yürütüldüğünü söyledi.
Türksat 6A ile Birçok Uydu Bileşeni Yerli ve Milli Olarak Üretilecek
Türksat’ın uydu hizmetlerini 31 derece, 42 derece ve 50 derece Doğu yörüngelerinde kayıtlı frekans hakları üzerinden yürüttüğünü anlatan Demirel, Türksat 3A, Türksat 4A ve Türksat 4B olmak üzere toplam 3 haberleşme uydusuyla faaliyetlere devam edildiğini ve yakın zamanda da Türksat 5A’nın hizmete başlayacağını anımsattı.2021’in son çeyreğinde de Türksat 5B uydusun fırlatılmasını planladıklarını belirten Demirel, Türkiye’nin ilk Yerli ve Milli Haberleşme Uydusu Projesi Türksat 6A’ya da değindi. Demirel, Türkiye’nin uzaydaki geleceği açısından söz konusu projenin büyük önem taşıdığını belirterek özellikle proje ile alt sistemlerin yanı sıra birçok bileşenin yerli olarak üretildiğini anlattı. Bu noktada özellikle en önemli bileşenin ilk yerli uydu haberleşme platformu olduğunu vurgulayan Demirel, Türksat 6A ile Türkiye’nin GEO uydu teknolojisine sahip olan ve üreten ve ihraç eden ülkeler arasına gireceğini söyledi.
Demirel, özellikle genç mühendislerin uydu sektöründe yer almaları için her türlü desteği vermeye hazır olduklarını vurgulayarak Türksat Model Uydu Yarışması’na da bu noktada büyük önem verdiklerini anlattı.
Türksat 6A Yerli Platform
Demirel, Türksat 5A ve 5B’nin uydu yapımında kullanılan Airbus e3000 platformu benzeri yerli bir platform geliştirilip geliştirilmeyeceği yönündeki soruya, yerli ve milli olarak geliştirilen Türksat 6A platformu olduğu yanıtını verdi. Uyduların uzay çöplerine karşı korunması noktasında neler yapıldığı yönündeki soruya ise Demirel, Türksat olarak tüm uyduların günlük olarak takip edildiğini anlattı. Yapılan monitöring kapsamında ihtiyaç olması halinde kaçış manevraları yapıldığını da bildiren Demirel, uyduların yazılımsal güvenliklerine yönelik de bilgiler verdi.