Geleceğin Gerçekleşmesini Sağlayan Teknoloji: Nesnelerin İnterneti (IoT)
Saat... O bir zamanlar sadece zamanı anlamaya ve ölçmeye yarayan bir araçtı. Günümüzde ise giyilebilir bir cihaz olarak kullanılan, bizi bilgiye en hızlı şekilde ulaştıran, başka platformlara veri aktarabilen ve bu platformlardan aldığı komutlarla aksiyon alabilen bir ürüne dönüştü.
Nesnelerin İnterneti (IoT) hayatımızın her bölümünde giderek büyüyen bir sohbet konusu haline geldi.
Nesnelerin İnterneti deyince aklımıza, internete bağlanabilen herhangi bir şey gelebilir ya da her şeyin internete bağlanabileceğini hayal edebilirsiniz. IoT, veri toplamak ve paylaşmak için insanları, sistemleri ve diğer uygulamaları birbirine bağlayan milyarlarca akıllı cihazdan oluşan bir sensör ağıdır.
Nesnelerin İnterneti, Endüstri 4.0’ın gelişimi ile birlikte cihazlara erişme şeklimizi değiştirdi.
Bu kadar gelişmiş bir teknoloji ağında bir taraftan henüz gelişmesi gereken bir sürü ağ ve donanım teknolojisine ihtiyaç duyulsa da her geçen gün bu geleceğe daha da yaklaşıyoruz.
Nesnelerin İnternetinin Günlük Hayatımızdaki Faydaları Nelerdir?
Nesnelerin İnterneti, aracılığıyla bilgi edinmek için teknoloji geliştikçe IoT uygulamalarının listesi de büyüyecek. IoT akıllı çözümler sunmak için yapay zekâ ile birlikte kullanılacak. O zaman geldiğinde, hayal bile edemeyeceğimiz IoT uygulamalarının ortaya çıkacağı kesin.
Bu IoT uygulamalarını hep birlikte inceleyelim.
- Akıllı Arabalar- IoT’nin bir parçası olan Connected Car gelecekte birçok cihaza bağlantılı olarak çalışabilecek ve kullanıcıların hayatını kolaylaştıracak nitelikte olacaktır.
Dışarı çıkmadan beş dakika önce aracınızın motorunu uzaktan çalıştırabilirsiniz. Akıllı telefon uygulamasıyla birlikte kullanabillirsiniz. Ayrıca arabayı uzaktan kilitleyebilir veya farlarını yanıp sönmesini sağlayabilirsiniz. Otoparkta bulmanıza yardımcı olmak için korna çalmasını sağlayabilirsiniz.
-
Akıllı Şehir- Akıllı şehir daha iyi kaynak kullanımı, daha akıllı, ucuz ve yaşamayı iyi hale getirmek için IoT teknolojisinden yararlanılır. Akıllı şehirler geliştiren sektörler arasında hükümet hizmetleri, ulaşım ve trafik yönetimi, enerji, sağlık, su, yenilikçi kentsel tarım ve atık yönetimi yer alır.
- Akıllı Evler- Akıllı evler IoT uygulamaları arasında en popüler olanlarıdır. Aydınlatma, kapılar, termostatlar, eğlence sistemleri, güvenlik alarmları, kameralar ve diğer bağlı cihazlar gibi ev sistemlerinizi uzaktan kontrol etmek ve cihazlarınızı tek bir yerden yönetmenizi sağlar.
- Akıllı Endüstri- IoT teknolojisi, üretim endüstrisinde ekipman ve makineleri kablosuz olarak bağlamak için kullanılır. Makinelerden elde edilen veriler, üreticilere operasyonları hakkında daha fazla bilgi verir, verimliliği artırır, üretkenliği artırır ve yeni hizmetler sunma potansiyeli yaratır. IoT özellikli sensörleri kullanan üreticiler, makinelerin sorunlar ortaya çıkmadan önce ne zaman servise ihtiyaç duyduğunu tespit edebilir.
- Akıllı Sağlık Hizmetleri- Dijital Sağlık’da çalışanların görevlerini daha güvenli, emniyetli ve etkili bir şekilde yerine getirmelerini sağlayan ayrıca hastaların sağlık verilerini gerçek zamanlı olarak izlemeye yardımcı olur.
Sağlık koşullarının daha iyi izlenmesini kolaylaştıran IoT uygulamaları; uyku düzeni, kalp atış hızı, aktivite düzeni, egzersiz istatistikleri, yakılan kalori vb. günlük aktivitelerinizi izlemenize yardımcı olur.
- Akıllı ulaşım – IoT cihazları, birbirine bağlı IoT sistemleri, çarpışma önleyici sensörler ve daha güvenilir izleme hizmetleriyle akıllı ulaşımın teşvik edilmesine yardımcı olur.
Türksat A.Ş. kontrolünde geliştirilen akıllı ulaşım sistemleri (ITS) projesinde, altyapı, araç, kullanıcılar, trafik yönetimi, hareketlilik yönetimi de dahil olmak üzere karayollarına tesis edilecek sistemlerin izlenebilirliğinin ve yönetilebilirliğinin sağlanması, ortaya koyulacak gereksinimler ile teknolojik gelişmelere yön vererek operasyonel kabiliyetin artırılmasını sağlayan bir sistemdir.
AUS Yazılım Platformu; karayolları bölgelerinin tek bir platform üzerinden yönetilmesi, izlenmesi ve raporlanmasını sağlayacak bulut yapıda çoklu kullanımı da destekler.
Akıllı Ulaşım Sistemleri alanında daha detaylı bilgiye erişmek için Bilişim İş Geliştirme ve Proje Yönetim Direktörlüğümüzde “Yunus Emre AKSOY” un yazmış olduğu “Görüntü İşleme Ve Akıllı Ulaşım Sistemleri” başlıklı yazısına buradan ulaşabilirsiniz
- Güvenlik sistemleri – Bazı sensörler hareketleri ve hatta silah seslerini algılayabilir ve gerekli önlemleri almaları için güvenlik personelini uyarabilir.
- Akıllı Tarım- Çiftçiler, bitkileri hasat etmek için en uygun zamanı belirlemek, toprak kimyası temelli gübre profilleri oluşturmak ve nem konsantrasyonlarını tespit etmek gibi birçok farklı işlemi optimize etmek için akıllı IoT tarım uygulamalarını kullanabilir.
- Akıllı Perakende- Perakende sektörünün IoT potansiyeli çok büyüktür. IoT, mağaza içi deneyimleri geliştirmek için perakendecilere müşterilerle bağlantı kurma fırsatı sunar. Perakende sektöründe bazı marketler de akıllı arabalar kullanılmaya başlandı birçok kamera ve sensörle donatılmış olan bu market arabalarına ürünleri ekledikçe belirli algoritmalara göre ürünleri tanır ve kasaya geçmeden ödeme işlemlerinizi otomatik yapılmasına imkân sağlayacaktır.
Nesnelerin İnterneti: Dün, Bugün, Yarın…
Nesnelerin İnterneti veya IoT terimi ilk olarak 1999 yılında Kevin Ashton tarafından RFID etiketleriyle yaptığı çalışmalarla icat edildi.
Ancak Gartner, IoT'yi 2011 yılında yeni ortaya çıkan teknolojiler listesine ekledikten sonra, küresel ivme kazanmaya başladı.
IoT'ye yapılan küresel harcamaların 2023 yılında 1 trilyon doları aşması ve 2018'deki 646 milyar dolarlık harcamanın neredeyse iki katına çıkması bekleniyor.
IoT cihazlarının büyüklüğünü anlamak için bir örnek vermek istiyorum “Gezegenimizde yaklaşık 8 milyar insan bulunmaktadır”. IoT cihazlarının artan grafiğiyle bugün 10 milyardan fazla bağlantılı IoT cihazının olduğu bilinmektedir. Bu veriler sürekli olarak artmaya da devam etmektedir. IoT Analytics’in raporuna göre 2025 yılına kadar 50 milyar cihazın internete bağlanılacağı tahmin edilmektedir.
McKinsey raporuna göre saniye de ortalama 127 cihaz ilk kez internete bağlanıyor.
2026 yılına kadar IoT’nin dünya ekonomisine katkısının 15,6 trilyon dolar olacağı tahmin ediliyor.
Aşağıdaki grafik IoT cihazlarından gelen verilerin boyutunu göstermektedir.
2018 yılında IoT cihazlarından gelen verilerin boyutu 13,6 ZB iken 2025 yılında 79.4 ZB olacağı tahmin edilmektedir
*Zettabayt, 1ZB = 1 000 000 000 TB (1 Milyar Terabyte)
IoT cihazlarından üretilen verilerin boyutlarına bakıldığında IoT sektöründeki cihaz sayılarındaki artışların ne derece büyük olduğunun daha iyi anlaşılacağını düşünmekteyim.
Aşağıdaki grafik IoT cihazlarının yıllara göre artış trendini göstermektedir.
IoT sistemi dört ana bileşenden oluşur.
1) Sensörler/Cihazlar
Bilgi toplama işi sensörler aracılığıyla gerçekleşir. Sıcaklık, hareket, nem, hava kalitesi ve ışık gibi birçok çeşidi olan sensör teknolojisinin gelişmesi ile düşük maliyetlerde güçlü sensörler daha fazla üreticinin IoT teknolojisini kullanmasını teşvik etmektedir.
2) IoT Ağ Geçidi
Sensör verilerini toplar, sensör protokolleri arasında çeviri yapar. Sensör verilerini internetin dış dünyasına göndermeden önce işler. Bu ağ geçidi (gateway) cihazlarının görevi verileri buluta veya veri merkezlerine (data center) aktarmaktır.
3) Veri İşleme
Veriler buluta ulaştığında, yazılım üzerinde işlemler gerçekleştirir.
Sensör verileri doğası gereği çok büyük olduğundan, bu tür büyük akışın işlenmesi ve analitik olarak gerçekleştirilmesini sağlar.
Örnek sıcaklık sensörlerin den gelen verileri okunabilir bir hale getirmek ve kontrol sağlamak olabilir veya nesneleri tanımlamak için video örneği olabilir.
4) Kullanıcı Arayüzü
Bilgiler bir şekilde son kullanıcı için yararlı hale getirilir. Bu, kullanıcıya bir uyarı (e-posta, metin, bildirim vb.) yoluyla iletilebilir. Örneğin, şirketin soğuk hava deposunda sıcaklık çok yüksek olduğunda uyarı vermesi gibi.
Kullanıcı telefonundaki bir uygulama aracılığıyla soğuk hava deposundaki sıcaklığı uzaktan ayarlayabilir veya o verileri kontrol eden otomatik olarak uzaktan ayarlayabilen başka bir IoT sistemi olabilir.
Nesnelerin İnternetinin Sunduğu Avantajlar Nelerdir?
IoT cihazlarının en büyük avantajı, diğer teknolojilere kıyasla maliyeti ve güvenilirliğidir.
IoT'yi etkinleştirmek, üretim maliyetini düşürecek ve getirileri en üst düzeye çıkaracaktır. Ayrıca analitik kararları daha hızlı ve doğru bir şekilde almasına imkân sağlar.
· Üreticiler için, herhangi bir insan müdahalesi olmadan sorunları otomatik olarak gidermeye yardımcı olabileceğinden daha iyi imkân sağlar.
· Tüketiciler için IoT cihazları, ev aletleri gibi akıllı ürünler üzerinde daha fazla esneklik ve kontrol sunar.
· İşletmeler için, kaynak tahsisi, kağıtsız iş akışı, risk değerlendirmesi vb. ile ilgili konularda karar verme için gelişmiş analitik sistemlere kaynakların (zaman, enerji) daha iyi yönetilmesine yardımcı olur.
· Devlet Kurumları için, farklı kaynakları izleme yeteneği ve vatandaşlarıyla iletişim kurmanın daha iyi bir yolunun yanı sıra güvenlik önlemlerini uygulamak için daha uygun maliyetli bir yöntem sağlar.
Nesnelerin İnternet’inin Dezavantajları Nelerdir?
Herhangi bir teknolojide olduğu gibi, IoT'nin de bazı dezavantajları vardır.
- Bağlı cihazların sayısı arttıkça ve cihazlar arasında daha fazla bilgi alışverişi yapıldıkça, hassas bilgilerin bir bilgisayar korsanı tarafından çalınma potansiyelinin artması.
- Şirketler potansiyel olarak çok sayıda, hatta belki de milyonlarca IoT cihazıyla uğraşmak zorunda kalacak ve tüm bu cihazlardan veri toplamak ve işlemenin zorlaşması.
- IoT için evrensel bir kalite standardı olmadığından, çeşitli üreticilerin cihazlarının birbirleriyle iletişim kurmakta zorlanması.
- Otomasyon nedeniyle istihdam kaybının yaşanması.
- İnternete bağımlılık.
- Bakım için karmaşık sistemlerin olması
Rakamlarla IoT Pazarının Büyüklüğü
Şirketlerin 2025 yılına kadar IoT'ye toplam 15 trilyon dolara kadar yatırım yapması bekleniyor
- Birçok şirketin, IoT cihazlarının iş operasyonlarına değer katma konusundaki büyük potansiyelin farkındalar. IoT istatistikleri, birçok giyim üreticisinin, sağlık hizmeti Tüketici teknolojisi harcamalarının 2022 sonuna kadar 505 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
- IoT Analytics Raporuna göre 2019-2027 yıllarına ait grafikte IoT pazarında büyüme oranları gösterilmiştir.
Grafik: https://iot-analytics.com/iot-market-size/#main-image
2025 yılına kadar Küresel IoT harcamaları, IoT yazılımı ve IoT güvenliğine yapılan yatırımlarda ciddi artışlar bekleniyor.
- Analytics Raporuna göre Küresel IoT segmentine ait harcamaların grafiği aşağıda gösterilmiştir. Tüm teknoloji sektörlerinin yüksek oranda büyümesi devam etmektedir.
Grafik: https://iot-analytics.com/2021-global-iot-spending-grow-24-percent/
Küresel tüketici elektronik harcamalarının 2023 sonuna kadar 605 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
- Bazı tüketici teknolojileri arasında AR / VR kulaklıkları, robotik sistemler, dronlar ve isteğe bağlı cihazlar bulunmaktadır. Sağlayıcıların ve kurumların bu teknolojiye yatırım yapmayı seçtiğini gösteriyor.
Endüstriyel nesnelerin interneti (IIoT) pazarı, 2030 yılına kadar küresel ekonomiye 14,2 trilyon dolar katkı sağlaması bekleniyor
- Morgan Stanley, endüstriyel IoT pazar büyüklüğünün 2021 yılına kadar 124 milyar dolara ve 2022'de 164 milyar dolara ulaştığını tahmin ediyor.
- IoT istatistikleri, büyümenin %26,2'lik bir oran ile beklendiğini göstermektedir. Nüfusun, özellikle COVID-19 salgını nedeniyle spor ve fitness ihtiyaçları konusundaki artan farkındalığı, IoT pazarının bu bölümünün önemli ölçüde büyümesinde ivme kazanması beklenmektedir.
Küresel Sağlık IoT pazarnını 2025 yılına kadar 534,3 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
- Sağlık hizmetleri pazarı için IoT istatistikleri, sağlık hizmetleri IoT pazarının 41,22 milyar dolar değerinde olduğu 2017 yılına göre %30,8'lik öngörülen bir büyüme göstermektedir. Teletıp, 2017 yılında sağlık hizmetleri IoT'sinin en büyük bileşeniydi.
- En büyük büyüme, uzaktan cihaz yönetimi, ağ izleme araçları, veri analizi, uygulama güvenliği ve ağ güvenliği çözümlerini içeren sistemler ve yazılımlardan beklenmektedir.
Perakende IoT pazarı 2025 yılına kadar 94,44 milyar dolara ulaşılması bekleniyor. (DataProt)
Sağlık sektörünün yanı sıra, IoT'deki en son büyük gelişme, barkod okuyucuların ortaya çıkmasıyla perakende sektöründe olmuştur. Bu basit ama değerli cihazlar, veri yönetimini çok daha basit hale getirdi. Son zamanlarda yapılan çalışmalar, 2025 yılına kadar bu pazarın 94,44 milyar dolara kadar çıkacağını gösteriyor.
Üretim pazarı küresel IoT'nin 2023 yılına kadar 55,3 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
- Üretim pazarında dünya çapındaki IoT, 2016 yılında 10,45 milyar dolar değerindeydi ve 2023 yılına kadar %29'luk bir büyümeye hazırlanıyor. Üretim pazarında IoT'nin büyümesini yönlendiren başlıca faktörler, üretim altyapısının merkezi olarak izlenmesi ve tahmine dayalı bakımına duyulan ihtiyacın artması, en son iletişim teknolojilerinin ortaya çıkması ve çevik üretim ve operasyonel verimlilik ihtiyacıdır.
- Nesnelerin İnterneti istatistiklerine göre, bulut hizmetlerinin benimsenmesi, operasyonel teknolojilerde giderek artmaktadır.
2023'te kişi başına 3,6 bağlı cihaz olacak ve bu da yaklaşık 30 milyar cihaza eşdeğer olması demek (Cisco)
En yaygın bağlı cihazlar, cep telefonlarına ve ev bilgisayarlarına bağlanabilen akıllı saatler ve fitness izleyicileridir. Bu ürünlerde zaten büyük bir alımın olması ve büyümeye devam etmesi beklenmektedir. 2023 yılına kadar kişi başına toplam 3,6 bağlı cihaz olacak ve bu da dünya genelinde yaklaşık 30 milyar toplam cihaza denk geliyor.
2 trilyon dolarlık bulut pazarına giden yol. Küresel genel bulut pazarı (IaaS ve PaaS), yakın zamanda yayınlanan Bulut Bilişim Pazar 2021 raporun ‘da 157 milyar dolara ulaştı.
- IoT cihazları tarafından üretilen veri miktarının 2025 yılına kadar 79,4 ZB'ye (zettabayt) ulaşması bekleniyor.
- IoT Analytics Raporunda Bulut Teknolojilerine ait Pazar gelirleri gösterilmiştir.
- Bu pazardan büyük oranda 3 büyük şirket faydalanmaktadır. Google Cloud- Microsoft Azure- Amazon AWS
- Bu 3 Bulut platformların pozitif yönleri olduğu gibi negatif yönleri de bulunmaktadır.
o Cihazlardan gelen veriler arttıkça aynı yönde kullanım maliyetleri de aynı oranda artmaktadır.
o Kullanıcıların platformu kurma, yapılandırma ve kullanma ile ilgili zorlulukların çok fazla olması.
o Güvenlik ve gizlilik ayarları, özellikle API'ler ve kimlik doğrulama süreçlerinin kafa karıştırıcı olması
o Google ekosisteminin dışından kullanma ve içe aktarma konusunda sınırlı destek.
o Amazon tüm IoT platform sağlayıcılarıyla karşılaştırıldığında en kapsamlı hizmetine sahip olsa da oldukça pahalı olması
· IoT verilerinin Bulut ortamında, dağıtımının kolay, uygun maliyetli ve esnek olması IoT bulut platformu pazar payında en kazançlı olması demektir.
IoT Örnek Projeler
• Akıllı Şehir
• Akıllı Bina
• Akılı Ulaşım Sistemleri
• Akıllı Bisiklet
• Akıllı Sağlık
• Akıllı Perakende
• Afet Uyarısı
• Akıllı Jeneratör Takibi
• Akıllı Sulama
• Akıllı Aydınlatma
• Akıllı Sıvı ve/veya Gaz Takibi ve Lojistik Çözümü
• Akıllı Soğutucu Dolap
• Akıllı Elektrik Saati
• Akıllı Tarım Uygulamaları verimlilik
• Araç Takip Sistemi
• Gemi Takip Sistemi
TÜRKSAT Bilişim “T-Anı” ile IoT Proje hayallerinize bir kala
Pandeminin getirdiği yaşama şekli ve iş yapış şeklimizdeki değişiklikler, IoT'nin insanlar tarafından benimsenmesini hızlandırdı.
IoT sensörlerini kullanan işletmeler, artan verimlilik, optimize edilmiş süreçler ve maliyet tasarrufu gibi büyük avantajlara sahip olmaktadır. Sensörler, cihazlar ve IoT uygulamaları, varlık ve filo takibinden çevresel koşulların izlenmesine kadar her şey için çok çeşitli iş ihtiyaçları için kullanılabilmektedir.
Kuruluşların %83'ü IoT teknolojisini kullanarak verimliliklerini artırdı.
“Bir müşterinin düzenli olarak ne satın aldığı hakkında bilgi sahibi olarak, neye ve ne zaman ihtiyaç duyacaklarını tahmin edebilir ve hedefli pazarlama için harika bir fırsat yaratabilirsiniz.”
En geniş anlamda, IoT sadece yeni bir teknoloji değildir.
Bu yeni bir felsefedir.
Kaynakça
https://www.educba.com/data-science/data-science-tutorials/iot-tutorial/
https://www.simplilearn.com/iot-devices-article
https://www.techtarget.com/iotagenda/definition/IoT-device
https://dataprot.net/statistics/iot-statistics/
Emrah ÖZPOLAT
Yazılım Geliştirme Direktörlüğü